Delen

Lombardijen is één van de tuinsteden in Rotterdam Zuid. Een mooie, gevarieerde wijk met groen, ruimte en dorpse kwaliteiten. De laatste jaren staat de leefbaarheid in sommige delen van de wijk steeds meer onder druk. Daarom stelden een aantal partijen - de gemeente, woningcorporatie Havensteder, gebiedsontwikkelaar Synchroon en NPRZ - een ambitiedocument op om de wijk weer veerkrachtig te maken.

Lombardijen heeft namelijk veel potentie en er liggen tal van kansen voor een mooie toekomst. Veel projecten zijn al opgestart zoals nieuwbouwprojecten en de verbetering van het stationsgebied. Nu is het zaak projecten en plannen te bundelen en de wijk te versterken met een integrale aanpak. Waarbij bewoners en ondernemers ook een grote en actieve rol spelen.

Bewoners maken zich zorgen

De afgelopen jaren groeit het aantal bewoners in Lombardijen dat zich niet meer veilig voelt in hun wijk. Dat geldt met name voor de Homerusbuurt, de Molièrebuurt en de omgeving van het station. De cijfers en statistieken bevestigen dat de wijk achteruit gaat. Het aantal jongeren met een startkwalificatie om de arbeidsmarkt op te gaan daalt en de jeugdcriminaliteit is toegenomen. De werkloosheid neemt toe, zo ook de armoede en schulden in gezinnen. Straten raken vervuild en de saamhorigheid in de wijk neemt af. In het wijkprofiel en de Leefbaarometer scoort Lombardijen erg laag in vergelijking met het Rotterdamse gemiddelde.

Wijkprofiel Lombardijen

Kansen

Toch biedt Lombardijen ook veel kansen en wijkkwaliteiten om op door te bouwen.

Goed bereikbare groene wandelwijk

De wijk biedt rust en ruimte en het Spinozapark met de speeltuin Pascal vormt een duidelijk groen hart. Ook is er ruimte voor speel-en sportplekken en plekken om elkaar te ontmoeten. Het station maakt een goede duurzame verbinding mogelijk met het centrum en de rest van Rotterdam en de regio. Er zijn nog volop mogelijkheden om voorzieningen en woningen toe te voegen.

Wijk van eilandjes

Elke buurt heeft zijn eigen karakter en sociale structuren; de ontmoetingsplekken aan de Spinozaweg en bij het park verbinden de buurten tot één samenhangende, maar ook gevarieerde wijk.

Familiewijk

Lombardijen is een familiewijk waar bewoners generatie op generatie blijven wonen omdat ze zich er thuis voelen. Nu zijn er in sommige buurten onvoldoende woningen beschikbaar voor bewoners(sociale stijgers) die willen doorstromen naar een grotere huur- of koopwoning. Daardoor trekken jonge gezinnen de wijk uit. Door een meer gevarieerd woningaanbod kunnen zij in de wijk blijven en nieuwe bewoners worden aangetrokken.

Wijk van en voor iedereen

Lombardijen is een gemengde wijk, zowel wat betreft leeftijd en culturele achtergrond als economische positie en sociale status. In sommige buurten zijn twee leeftijdsgroepen oververtegenwoordigd: kinderen/jongeren en ouderen, waarvan de helft alleenstaand. Voor kinderen is er veel te doen, voor jongeren en ouderen kan nog veel ontwikkeld worden.

De aanpak

Met elkaar hebben we een heel concreet beeld voor ogen, waar we systematisch naartoe willen we werken. Samen met wijkpartners en de wijkraad stelden we hiervoor een ambitiedocument op.

De ambitie

In 2040 zijn de bewoners gezamenlijk redzaam en trots op hun wijk. Zij wonen met veel plezier in Lombardijen, voelen zich er veilig en kennen hun buren. Door het groene karakter, door de fijne voorzieningen die op wandelafstand liggen en door het gevarieerde woningaanbod is Lombardijen in 2040 aantrekkelijk voor starters, gezinnen én doorstromers. In de statistieken van leefbaarheid is Lombardijen vergelijkbaar met het gemiddelde van Rotterdam.

Bewoners en ondernemers denken mee

De ambitie is gericht op de hele wijk. De meest urgente opgaven liggen in de Homerusbuurt, de Molièrebuurt en rondom het station. Daar ligt dan ook de focus van de aanpak. We spraken met bewoners, de wijkraad, het Huurdersplatform Lombardijen, met scholen, zorginstellingen en ondernemers. Met hun inbreng kwamen we tot acht doelstellingen. Die doelstellingen deelden we in volgens de vier onderdelen die elke NPRZ wijkaanpak kenmerkt: verheffen, verbinden, differentiëren en opknappen.

Verheffen

Passende inclusieve voorzieningen: Naast woningen realiseren we in Lombardijen ook plekken voor retail en horeca, werken, leren, sport en zorg. Deze voorzieningen zijn aantrekkelijk voor verschillende doelgroepen. Ze helpen ook om armoede en schulden tegen te gaan en leiden jongeren naar een diploma en passend werk.

Een veilige omgeving: Iedere bewoner en bezoeker moet zich hier prettig en veilig voelen. Zowel sociaal als in het verkeer. We gaan speciale aandacht geven aan ondermijning.

Verbinden

Een sterk sociaal netwerk: In een prettige wijk kennen en helpen buren elkaar. We stimuleren de bewoners die goed voor zichzelf kunnen zorgen om ook anderen in de buurt te ondersteunen. En de bewoners die vragen hebben, ondersteunen we vanuit het wijkteam en vanuit maatschappelijke voorzieningen in de wijk.

Werkzoekenden verbinden met werkgelegenheid in en nabij de wijk: In de wijk en rondom station Lombardijen zijn bedrijven zoals het ziekenhuis en de kinderopvang op zoek naar medewerkers. We gaan langjarige verbindingen leggen tussen de opleidingen en deze werkgevers om de werkgelegenheid in de directe omgeving te bevorderen.

Differentiëren

Woningen voor alle doelgroepen bewoners: We werken aan een betere balans in de woningvoorraad, met maximaal 60% sociale huur in de Homerusbuurt en Molièrebuurt (nu 90%). We gaan middeldure huur- en koopwoningen toevoegen. We vernieuwen de bestaande sociale woningen en voegen mogelijk een klein percentage toe, zodat het totale aantal sociale woningen minimaal gelijk blijft. Sociale stijgers kunnen doorstromen en niemand hoeft de wijk uit te verhuizen.

Opknappen

Uitnodigende buitenruimte: De bestaande groen- en waterstructuur willen we versterken en nog meer biodivers maken. Het is de bedoeling dat alle bewoners intensief gebruik kunnen maken van de binnenterreinen en het openbaar gebied om elkaar te ontmoeten. We maken de wijk klimaatadaptief en hittebestendig, zodat er geen wateroverlast meer is.

Verduurzamen bestaande woningen

Havensteder tekende eind 2022 al een convenant voor verduurzaming van de huurwoningen. We gaan onder andere oude ketels versneld vervangen en hybride warmtepompen plaatsen. Maar ook particuliere woningen, zowel huur als koop, moeten verduurzaamd worden. Lombardijen staat in de planning om na 2030 te starten met aardgasvrij maken. We willen die opdracht versnellen en combineren met onze andere plannen voor de integrale sociaal fysieke aanpak van de wijk.

Goede verbindingen

De barrièrewerking van de Spinozaweg gaan we verminderen en daarbij meteen de verkeersveiligheid verhogen. We zorgen voor uitnodigende loop- en fietsroutes. De auto is in Lombardijen te gast. Ook de omliggende wijken zijn goed bereikbaar per fiets. In de vernieuwing van het stationsgebied zorgen we voor goede verbindingen met het centrum en de rest van Rotterdam en de regio.

Bestaande initiatieven bundelen

Er moet nog veel gebeuren in de wijk en er gebeurt ook al veel. Zowel fysiek als sociaal. Daarom is het extra belangrijk om het overzicht te houden en samen te werken. Om in één gecoördineerde, integrale aanpak alle bestaande en nieuwe initiatieven elkaar te laten versterken. Voor de fysieke opgave – wonen en infrastructuur – is er al een overlegstructuur en is er al een eerste verkenning gemaakt van de ontwikkelkansen.

Daarnaast lopen er in Lombardijen meerdere sociale projecten (maatschappelijke projecten). Het wijkteam en het welzijnswerk zet al ruim twee jaar meer mensen en middelen in voor onder andere het verminderen van de armoede- en schuldenproblematiek en de fysieke en mentale gezondheid van jongeren. Zij willen deze aanpak graag verder uitbreiden om voor meer veerkracht in de wijk te zorgen.

Spil voor integrale aanpak

Eén programmamanager dient als spil voor de integrale aanpak. Deze houdt overzicht, verbindt kansen en stuurt op voortgang en samenhang. Voor onze ambitie is het ook heel belangrijk dat alle betrokken partijen voor langere tijd samen optrekken. Structurele wijkontwikkeling heeft nu eenmaal veel tijd nodig. We werken samen in een vitale coalitie; alle partijen voelen de urgentie en delen de ambitie. We gaan voor een langdurige relatie waarbij iedere partij bijdraagt en bereid is soms zelfs een stukje op te geven.

Luisteren en aanspreekbaar zijn

In het verleden zijn er in Lombardijen veel initiatieven gestart, maar niet altijd afgemaakt. Dat schaadde het vertrouwen van bewoners. Wij vinden het daarom heel belangrijk de bewoners te betrekken bij deze integrale aanpak, goed te luisteren naar hun mening en ideeën en initiatieven van bewoners mee te nemen. Op het juiste moment willen we met de wijkraad een akkoord sluiten en de gemeente en de woningcorporaties gaan een sociaal statuut afsluiten met de huurdersorganisaties. We willen zichtbaar en aanspreekbaar zijn in de wijk.

Met het ambitiedocument en de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Rotterdam, Synchroon en Havensteder ligt er een stevige basis voor de ontwikkeling van een veerkrachtiger Lombardijen; tuinstad met toekomst