In Rotterdam – vooral in de wijken rond het centrum zoals het Oude Noorden, Crooswijk en Bospolder-Tussendijken – staan veel karakteristieke woningen. Deze panden, vaak gebouwd in de eerste helft van de vorige eeuw, bepalen het straatbeeld en dragen bij aan de identiteit van de stad. Ze zijn geliefd om hun gevels en historische uitstraling. Ook Havensteder verhuurt een groot aantal van deze woningen.
Maar achter die mooie gevels schuilt een uitdaging. Veel van deze woningen voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. Ze hebben enkelsteense muren, houten vloeren, steile trappen en nauwelijks isolatie. Voor huurders betekent dat: gehorigheid, tocht en beperkte toegankelijkheid. Voor ons als woningcorporatie betekent het: hoge kosten voor renovatie, zonder dat we het woonproduct kunnen leveren dat we nastreven – een comfortabele, duurzame en betaalbare woning.
Onze opdracht: betaalbaar wonen voor mensen met een bescheiden inkomen
Havensteder heeft een duidelijke missie: wij bieden betaalbare woningen aan mensen met een laag inkomen of in een kwetsbare positie. Dat doen we met zorg voor kwaliteit, duurzaamheid en wooncomfort. Maar bij beeldbepalend vastgoed wringt het. De investering die nodig is om deze panden op te knappen is fors, en levert vaak niet het gewenste resultaat op. Dat geld kunnen we ook inzetten voor nieuwbouw of renovatie van woningen waar wél goede isolatie en toegankelijkheid haalbaar zijn.
Dat betekent niet dat we deze panden zomaar willen slopen. Integendeel. We erkennen de cultuurhistorische waarde en willen het gesprek voeren over hoe het anders kan.
Cultuurhistorische verkenningen als basis voor het gesprek
Om dat gesprek goed te kunnen voeren, zijn cultuurhistorische verkenningen essentieel. Ze helpen ons – samen met gemeenten, bewoners en andere partners – om te bepalen wat écht van waarde is en wat niet. Niet elk oud pand is automatisch beeldbepalend. Door zorgvuldig te kijken naar de geschiedenis, architectuur en betekenis van een gebouw in zijn omgeving, kunnen we beter afwegen waar behoud op zijn plaats is en waar andere keuzes nodig zijn. Deze verkenningen bieden houvast in het maken van eerlijke, transparante en toekomstgerichte beslissingen.
Behoud is niet alleen onze verantwoordelijkheid
Het behoud van beeldbepalende panden vraagt om samenwerking. De financiële druk op woningcorporaties is groot. Bouwkosten stijgen, personeel is schaars en de inkomsten blijven achter. Het is niet eerlijk dat juist huurders met de minste middelen de grootste lasten dragen voor het behoud van cultureel erfgoed.
Onze positie: behouden als het kan, scherpe keuzes als het moet
Wij willen bijdragen aan het behoud van Rotterdamse geschiedenis. Maar onze eerste verantwoordelijkheid ligt bij onze huurders. Betaalbare, comfortabele en duurzame woningen zijn de kern van onze opdracht. Als het behoud van beeldbepalend vastgoed dat in de weg staat, moeten we samen zoeken naar andere oplossingen.
Soms betekent dat verkoop. Soms betekent dat sloop en nieuwbouw. En soms betekent dat behoud – maar dan wel met steun van partners zoals de gemeente. Want alleen samen kunnen we zorgen voor een stad die zowel haar geschiedenis eert als haar inwoners goed huisvest.