Het Isala Theater in Capelle aan den IJssel was tot de nok gevuld tijdens de door Themater georganiseerde avond ‘Armoede, eigen schuld?’. Een thema dat leeft. Logisch ook. Armoede gaat over bijna een miljoen landgenoten met een laag inkomen. Het gaat over 300.000 kinderen die opgroeien in een huishouden waar niet genoeg geld is voor de dagelijkse levensbehoeften. Ik vind dat schokkende cijfers. En we hebben het niet alleen over mensen die van een uitkering moeten leven. Ook met een laagbetaalde baan kunnen velen niet rondkomen. Dat betekent nogal wat. Voor ons allemaal. We mogen niet wegkijken. Dit is een probleem voor de hele maatschappij.
Ik was uitgenodigd voor het forumdebat van het Themater. Maar eerst schetste Tamara van Ark, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de omvang en impact van armoedeproblematiek. Zij vertelde dat schaamte er vaak voor zorgt dat mensen geen hulp zoeken. Ze startte een campagne om het taboe op schulden te doorbreken.
Lector Tamara Madern van Hogeschool Utrecht legde uit dat lang in armoede leven effect heeft op het brein. Wie lang moet leven van weinig geld, kan minder goed beslissingen nemen voor de lange termijn. Vooruit denken, plannen en slimme keuzes maken zijn dan heel moeilijk.
In het debat zat ik samen met onder andere wethouder Harriët Westerdijk, die het armoedebeleid in haar portefeuille heeft. We bespraken mogelijke oplossingen. Met stip op nummer 1: werk, werk, werk. De beste weg uit de armoede is een betaalde baan. Het liefst met een contract voor de langere termijn, met stabiele uren. Helaas is dat niet voor iedereen weggelegd. Ook in een economisch goede tijd als deze staan er nog veel mensen aan de kant. Dat vraagt om meer maatwerk om toch de goede match te kunnen maken.
Ook als corporatie leveren wij hieraan een bijdrage. We helpen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan betaald werk. We bieden stage- en werkervaringsplaatsen en maken afspraken met onze aannemers over het inzetten van bewoners bij onderhoudswerkzaamheden. Op die manier worden per jaar tientallen mensen aan passend werk geholpen.
Daarnaast is het belangrijk om schuldenproblematiek en armoede in een vroeg stadium te signaleren. De meeste mensen in de zaal vonden dat de privacy wetgeving eigenlijk ondergeschikt zou moeten zijn aan armoedebestrijding. Als corporatie komen wij bij veel huurders over de vloer en vervullen we een rol bij de signalering. Samen met de gemeente Capelle en Welzijn Capelle hebben wij een meldpunt preventie woningontruiming ingericht. De belangrijkste taken zijn: vroegsignalering, dossierbespreking en monitoring. Samen hebben we het aantal woningontruimingen vanwege huurschuld met tientallen per jaar weten terug te dringen. Iedere ontruiming is er één teveel, zeker als er kinderen bij betrokken zijn. Een sociaal incassoproces, waarbij mensen niet onredelijk op kosten gejaagd worden, is daarbij essentieel.
En dan hebben we nog ons eigen methoden om de woonlasten betaalbaar te houden. We investeren in isolatie van woningen, zodat de energielasten omlaag kunnen. We hebben een minima regeling, met 0% huurverhoging voor de echte minima die te duur wonen. En we leggen contact met budgetcoaches in ons netwerk als mensen moeite hebben financieel overzicht te houden. Tenslotte zijn 13.000 woningen in prijs verlaagd om ze beschikbaar te houden voor de laagst betaalden.
De manier waarop partijen samenwerken in Capelle is een goed voorbeeld. Samen zorgen we ervoor dat de kloof tussen de burgers niet nog groter wordt. En dat het mogelijk wordt om aan te haken en mee te doen, juist voor de mensen waarbij dit niet vanzelf gaat. Armoede en schulden: het is meestal het resultaat van slechte omstandigheden en pech. Schuld is wat anders dan schuldig.
Hedy