In het Isalatheater in Capelle aan den IJssel werd op 26 mei een Themater georganiseerd over een dringend actueel thema: de woningnood. Ik was uitgenodigd in het panel om mee te praten over oplossingen. Andere panelleden waren: Leo Oorschot, Docent en onderzoeker aan de TU Delft, Maarten Struijvenberg, de Capelse Wethouder Stadsontwikkeling en RO, Tineke Groenewegen van projectontwikkelaar Blauwhoed en Kees Telder van Platform31.
De problematiek lag meteen scherp en helder op tafel: er is een tekort aan woningen voor vrijwel alle doelgroepen. De doorstroming stagneert. Kinderen wonen noodgedwongen lang thuis bij hun ouders. De wachttijd voor een starterswoning neemt toe tot minimaal vijf jaar. Ouderen willen wel verhuizen naar een appartement maar het aanbod voldoet niet aan hun wensen; namelijk een betaalbare woning met genoeg ruimte. Daardoor besluiten ze in hun eengezinswoning te blijven. Gezinnen wachten op kansen, de prijzen op de koopmarkt rijzen de pan uit. Bouwen, bouwen, bouwen is dé oplossing. Dit is een voor de hand liggend antwoord, alleen zijn er een aantal randvoorwaarden nog niet goed geregeld. Er zijn namelijk onvoldoende bouwlocaties, de grondprijzen zijn hoog, materialen en arbeidskracht schaars. En tenslotte nog dit: woningcorporaties betalen jaarlijks een verhuurderheffing aan het rijk (gezamenlijk zo’n 11 miljard sinds 2015) en dat betekent dat ze honderden woningen per jaar minder kunnen bouwen dan ze zouden willen doen.
Wat staat ons te doen? Helaas, er zijn geen snelle oplossingen. Als we nu beginnen duurt het nog minstens vier jaar, maar eerder acht, voordat de woning er staat. Vastgoed is ‘slow’: het gaat van ruimtelijke ordeningsvraagstukken tot ontwerp, van regels en voorschriften tot inspraak en vergunningen.
Wat kan er wel? Gelukkig zijn er nog andere knoppen om aan te draaien.
- Kostendelersnorm aanpassen zodat inwonen van kinderen niet langer ‘gestraft’ wordt.
- Stimuleren van ‘friends’ contracten: laat meerdere personen in één woning wonen, ieder met een eigen overeenkomst.
- Een doorstroom-makelaar die bemiddelt naar een andere woning, om meer mensen passend te laten wonen.
- En maatwerk oplossingen.
- Voorrang bij koop projecten als je een schaarse huurwoning achterlaat. Tijdelijke woningen waar we wellicht wat soelaas kunnen bieden voor de starters, totdat de geplande woningbouw is gerealiseerd.
Zoals bovengenoemde ideeën al laten zien: we kunnen de woningnood alleen samen oplossen. We hebben onze partners, zoals de gemeente, nodig om voldoende bouwlocaties te realiseren. En om zaken in wet-/ en regelgeving geregeld te krijgen. We doen een klemmend beroep op de politiek om te zorgen dat de nieuwe coalitie een dikke streep haalt door de verhuurderheffing. Uiteindelijk is dat geld dat weer terug moet naar de volkshuisvesting. Daar komt het immers ook vandaan. Bouwen, bouwen, bouwen: wij staan klaar om te versnellen, maar dan wel zonder de belemmeringen waar we nu tegenaan lopen. Uitkomst van Themater was dat alle partijen het daar wel over eens waren.
Hedy
P.S.
Havensteder, gemeente Capelle aan den IJssel en Havensteders huurderkoepel De Brug, roepen informateur Mariëtte Hamer op om wonen weer op de politieke agenda te zetten in de formatie en corporaties hun werk te laten doen. Zodat we in Nederland iedereen weer kunnen voorzien van een broodnodige recht: een passende woning. Lees hier de brief.